Bài viết ẩm thực

Chuối ngự Đại Hoàng

Cập nhật: 23/07/2025
Chuối ngự Đại Hoàng, hay còn được gọi là chuối tiến vua, là một trong những đặc sản nổi tiếng của vùng đất Đại Hoàng (nay thuộc xã Nam Lý, tỉnh Ninh Bình). Đây không chỉ là loại trái cây thơm ngon đặc biệt mà còn mang trong mình giá trị văn hóa – lịch sử lâu đời, gắn liền với truyền thống cung tiến vua chúa từ thời phong kiến.

Khác với nhiều giống chuối khác, chuối ngự Đại Hoàng có kích thước nhỏ nhắn nhưng hương thơm và vị ngọt thì nổi bật hơn hẳn. Quả chuối khi chín có màu vàng óng như tẩm mật, lớp vỏ mỏng, bóng, khi bóc ra có thể cảm nhận ngay mùi thơm nhẹ nhàng, quyến rũ. Ruột chuối dẻo, vị ngọt thanh, đậm đà và có hậu ngọt kéo dài nơi đầu lưỡi. Điều đặc biệt là chuối ngự chỉ thực sự đạt chất lượng khi được trồng ở vùng đất bãi ven sông Châu – nơi có phù sa màu mỡ, khí hậu ôn hòa và nguồn nước trong lành.

Chính hương vị tuyệt hảo ấy đã khiến loại chuối này từng được lựa chọn làm sản vật tiến vua. Tương truyền rằng, từ thời nhà Trần, nhà Lê, vua chúa đã yêu cầu các địa phương dâng lên loại chuối đặc biệt từ vùng Đại Hoàng, và từ đó cái tên “chuối ngự” ra đời, mang ý nghĩa là loại chuối dùng cho vua ngự giá.

Người dân Đại Hoàng từ bao đời nay đã gìn giữ nghề trồng chuối ngự như một phần không thể thiếu trong cuộc sống và bản sắc địa phương. Mỗi vườn chuối là kết tinh của sự cần cù, tỉ mỉ và kinh nghiệm tích lũy qua nhiều thế hệ. Việc chăm sóc chuối đòi hỏi sự công phu, từ khâu chọn giống, cải tạo đất, bón phân hữu cơ cho đến thu hoạch đều phải đúng kỹ thuật. Đặc biệt, chuối ngự không thể trồng đại trà hay ở bất cứ đâu cũng cho chất lượng như mong muốn – đây là loại cây “kén đất, kén nước”, chỉ phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng đặc biệt của vùng Đại Hoàng.

Vào mùa chuối chín, khắp các nẻo đường làng rực rỡ sắc vàng của những buồng chuối trĩu quả. Người dân không chỉ trồng chuối để bán mà còn dùng dâng cúng tổ tiên, làm quà biếu trong những dịp lễ tết. Hình ảnh nải chuối ngự vàng ươm trên mâm ngũ quả đã trở thành nét đẹp văn hóa đặc trưng của vùng đồng bằng Bắc Bộ.

Hiện nay, chuối ngự Đại Hoàng đã được công nhận là sản phẩm nông nghiệp tiêu biểu và được cấp chứng nhận chỉ dẫn địa lý. Nhờ đó, sản phẩm không chỉ khẳng định chất lượng mà còn mở rộng thị trường tiêu thụ trong và ngoài nước. Chuối ngự được đóng gói cẩn thận, bảo quản đúng tiêu chuẩn, phục vụ người tiêu dùng trong các hệ thống siêu thị, hội chợ nông sản, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân và lan tỏa giá trị truyền thống quê hương.

Bên cạnh việc phát triển sản xuất, địa phương cũng chú trọng kết hợp du lịch trải nghiệm với nông nghiệp truyền thống. Du khách khi đến vùng đất Đại Hoàng – quê hương Nam Cao – có thể thăm vườn chuối, trải nghiệm thu hoạch chuối, thưởng thức chuối ngự chín tại vườn và tìm hiểu thêm về lịch sử của làng nghề, văn hóa vùng châu thổ sông Hồng.

Chuối ngự Đại Hoàng không chỉ là sản phẩm nông nghiệp đặc sắc mà còn là biểu tượng của vùng đất giàu truyền thống văn hóa, lịch sử. Trong xu thế phát triển nông nghiệp gắn với du lịch, sản phẩm OCOP và nâng cao giá trị nông sản địa phương, việc gìn giữ, phát triển thương hiệu chuối ngự Đại Hoàng không chỉ góp phần nâng cao đời sống người dân, mà còn là cách để bảo tồn những giá trị văn hóa truyền thống quý báu của vùng quê Đồng bằng Bắc Bộ.

Nguồn: Nguyễn Loan
Đánh giá bài viết
Đánh giá: 0/5 từ 0 người bình chọn.
Quét mã QR
Xem tiếp