Hằng năm, vào tháng chín âm lịch, người dân và du khách thập phương lại nô nức về chùa Keo Hành Thiện, xã Xuân Hồng, tỉnh Ninh Bình để tham dự Lễ hội chùa Keo – một trong những lễ hội truyền thống tiêu biểu, mang đậm dấu ấn văn hóa tâm linh đặc trưng của vùng châu thổ Bắc Bộ. Năm 2025, lễ hội được tổ chức từ ngày 30/10 đến 4/11/2025 (tức ngày 10 đến 15/9 âm lịch), gắn với kỷ niệm 1009 năm ngày sinh Thiền sư Dương Không Lộ (1016 – 2025), hứa hẹn mang đến cho du khách nhiều trải nghiệm văn hóa – du lịch độc đáo.
Chùa Keo Hành Thiện là ngôi chùa cổ kính nằm bên dòng sông Ninh Cơ, nổi tiếng với kiến trúc gỗ truyền thống và không gian thanh tịnh. Đây là nơi gắn liền với cuộc đời và sự nghiệp của Thiền sư Dương Không Lộ – vị danh tăng thời Lý, được nhân dân tôn kính là Đức Thánh Tổ, người có công lớn trong việc truyền bá Phật pháp và dạy dân nghề đúc đồng, làm muối.
Lễ hội chùa Keo không chỉ là sự kiện văn hóa tâm linh mà còn là điểm hẹn du lịch hấp dẫn đối với du khách gần xa. Năm nay, vào sáng 30/10/2025 tại Khu di tích quốc gia đặc biệt chùa Keo Hành Thiện diễn ra lễ khai mạc, kỷ niệm 1009 năm ngày sinh Thiền sư Dương Không Lộ (1016 – 2025). Ngày 1/11/2025, sẽ tổ chức nghi thức rước kiệu truyền thống, thi bơi chải, đặc biệt chương trình nghệ thuật “Về miền di sản” – tái hiện không gian văn hóa đặc trưng của vùng đồng bằng Bắc Bộ qua những ca khúc, điệu múa nghệ thuật.
Trong suốt những ngày diễn ra lễ hội, du khách được thưởng thức nhiều nghi thức truyền thống như lễ rước kiệu, tế Thánh, đọc văn tế và dâng hương tưởng niệm Đức Thánh Tổ. Đặc biệt, vào đêm 14/9 âm lịch, lễ rước bộ được tổ chức trang nghiêm, tái hiện truyền thuyết Đức Thánh Tổ thị hiện cứu độ nhân dân – một nghi lễ tâm linh giàu ý nghĩa, được người dân và du khách chờ đợi nhất.
Không chỉ có phần nghi lễ linh thiêng, phần hội của lễ hội chùa Keo cũng là điểm nhấn cuốn hút. Du khách sẽ được tham gia và chiêm ngưỡng nhiều trò chơi dân gian đặc sắc như bơi trải, đua thuyền, cờ người, múa sư tử, thi bắt vịt.…Trong đó, hội thi bơi trải đứng trên sông Ninh Cơ là nét văn hóa độc đáo thể hiện tinh thần thượng võ, đoàn kết và sức sống mạnh mẽ của cư dân vùng sông nước. Tiếng trống hội, tiếng reo hò cổ, sắc màu cờ hội tạo nên bức tranh lễ hội sôi động, tràn đầy sức sống.
Lễ hội chùa Keo Hành Thiện không chỉ mang giá trị văn hóa – lịch sử sâu sắc, mà còn là dịp để du khách, trải nghiệm không khí lễ hội truyền thống và khám phá vẻ đẹp của ngôi chùa cổ. Đây cũng là cơ hội để giới thiệu, quảng bá hình ảnh Ninh Bình – vùng đất của di sản, nơi hội tụ những giá trị văn hóa, lịch sử và tâm linh đặc sắc, hấp dẫn du khách trong và ngoài nước./.