Làng Vân Cù từ lâu đã được biết đến như chiếc nôi của món phở trứ danh, một trong những tinh hoa ẩm thực Việt Nam. Không chỉ đơn thuần là một món ăn, phở Vân Cù mang trong mình cả chiều sâu văn hóa, truyền thống và niềm tự hào của biết bao thế hệ người dân nơi đây.
Nghề làm phở ở Vân Cù có lịch sử hơn một thế kỷ. Từ đầu thế kỷ XX, những người dân trong làng đã rời quê hương, lên Hà Nội lập nghiệp với đôi quang gánh giản dị. Họ mang theo món phở bò được biến tấu từ món bún, bánh đa truyền thống để phục vụ cho công nhân tại các nhà máy, bến xe, nhà ga. Từ đó, thương hiệu “phở Cồ”, gắn với những dòng họ lớn trong làng, dần lan tỏa và định hình vị thế riêng trong lòng thực khách khắp cả nước.
Điều làm nên sự khác biệt của phở Vân Cù chính là sự chỉn chu trong từng công đoạn. Bánh phở ở đây được làm thủ công hoàn toàn, từ khâu ngâm gạo, xay bột đến hấp chín và cắt sợi. Những sợi bánh phở mỏng, mềm mại mà vẫn giữ được độ dai nhất định, khi ăn không nát, không bở. Nước dùng được ninh từ xương bò tươi trong nhiều giờ liền, kết hợp với các loại gia vị truyền thống như hành khô, gừng nướng, quế, hồi…, tạo nên thứ nước trong vắt, thơm ngọt đậm đà mà không cần đến bất kỳ chất phụ gia nào. Mỗi bát phở là cả một sự kỳ công và tấm lòng của người nấu.
Đặc biệt, làng Vân Cù còn là nơi hội tụ nhiều nghệ nhân có tay nghề cao và niềm đam mê cháy bỏng với nghề phở. Những cái tên như cụ Cồ Hữu Đời, hậu duệ đời thứ tư của dòng họ làm phở nổi tiếng đã gắn bó cả đời với những nồi nước dùng, từng sợi bánh phở để gìn giữ hương vị truyền thống. Nhiều gia đình trong làng có ba đến bốn thế hệ nối tiếp nhau theo nghề, xem đó là niềm tự hào và là tài sản vô giá cần được gìn giữ và phát triển.
Không chỉ dừng lại ở việc lưu truyền nghề, Vân Cù còn tổ chức các lễ hội tôn vinh phở như “Festival Phở Vân Cù” thu hút hàng nghìn du khách đến tham quan, trải nghiệm và thưởng thức. Du khách có cơ hội tận mắt chứng kiến quy trình làm bánh phở, tham gia nấu nước dùng, và thưởng thức những bát phở nóng hổi, đậm đà hương vị quê nhà. Những hoạt động này không chỉ góp phần quảng bá ẩm thực Việt mà còn nâng tầm giá trị văn hóa của làng nghề.
Làng nghề phở Vân Cù hôm nay không chỉ là nơi sản sinh ra những bát phở đậm đà hương vị mà còn là biểu tượng cho tinh thần gìn giữ, phát huy văn hóa dân tộc. Mỗi người dân nơi đây, bằng sự tận tụy và đam mê, đang từng ngày viết tiếp câu chuyện đẹp về một làng quê nhỏ bé nhưng mang trong mình khát vọng lớn lao, giữ gìn và lan tỏa giá trị truyền thống của phở Việt đến muôn nơi.