Ninh Bình được thiên nhiên ưu ái ban tặng những cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, nhưng vẫn còn một yếu tố níu chân du khách đó là nền ẩm thực đa dạng phong phú. Đến với Ninh Bình, việc thưởng thức những món ngon đặc sản là một điều mà bất cứ du khách nào cũng nên thử qua một lần để nếm được hương vị của vùng đất xinh đẹp này.

Xôi trứng kiến Ninh Bình cũng là một trong những đặc sản cực kỳ độc đáo. Ẩm thực Việt có không ít món được làm từ các nguyên liệu không giống ai, vô cùng đặc biệt. Xôi trứng kiến là một trong số đó.

Xôi trứng kiến là một món ăn chỉ nghe nói tên thôi đã làm tò mò rất nhiều thực khách khi đến với vùng đất Ninh Bình. Tại sao lại có món ăn lạ và độc đến vậy? Đúng như tên gọi, đây là xôi được ăn với trứng của con kiến. Xôi trứng kiến có mặt ở nhiều tỉnh, nhưng nổi tiếng nhất chắc phải kể đến xôi của đồng bào người Tày và xôi trứng kiến Nho Quan, Ninh Bình.

Nguyên liệu trứng kiến cực kỳ khó kiếm, được lấy trực tiếp từ các con kiến trên rừng. Mà kiến thì vốn là loài động vật vô cùng nhỏ bé nên để thu thập trứng kiến không đơn giản. Mà cũng tùy loại kiến mới có thể lấy trứng nấu ăn được. Ở Ninh Bình, loài kiến duy nhất được chọn là kiến nâu trong dãy đá vôi ở các dãy núi Nho Quan. Có thể vì thế mà món đặc sản này không phải cứ thích là ăn được, là món ăn độc đáo trong văn hóa ẩm thực Ninh Bình.

Khi ấy người dân Ninh Bình lại rủ nhau lên các đồi núi với đá vôi lởm chởm tìm trên các ngọn cây cao. Trên đó, loài kiến thường làm tổ nhiều nhất và đẻ trứng. Để lấy được trứng kiến một cách suôn sẻ không hề dễ dàng đối với người dân nơi đây. Họ phải đi vào những ngày nắng ráo để trứng kiến có thể bong ra khỏi tổ dễ nhất. Nếu chẳng may đi vào những ngày mưa ướt, Không những không lấy được trứng kiến mà còn khiến kiến mẹ đốt lại. Vì những ngày này, kiến mẹ thường ở lại trong tổ và không di chuyển  ra ngoài.

Để lấy được trứng kiến một cách "trọn vẹn". Người dân Ninh Bình phải quan sát rất kỹ tổ của kiến. Phải chọn tổ nào vừa có độ nhẵn bóng, căng tròn thì đó mới là tổ chứa nhiều trứng kiến nhất. Lấy được trứng kiến mang về là cả một quá trình rất gian nan. Nhưng để tạo ra một món ăn hấp dẫn người ăn đó lại là "tài năng" của người đầu bếp.

Tuy vẻ ngoài của xôi trứng kiến có phần hơi kén ăn và không được bắt mắt, nhưng theo đánh giá của nhiều tín đồ ẩm thực thì hương vị của món ăn này ngon "đỉnh của chóp".

Trứng kiến sau khi sơ chế thì được phi thơm để mang lại hương vị đặc trưng và mùi thơm ngọt ngào. Xôi gạo nếp được thổi một cách công phu, sao cho thành hạt xôi phải thật tròn đều, dẻo thơm. Trứng kiến có vị bùi, béo, được rắc đều lên lớp xôi gạo nếp mẩy và tròn căng. Khi ăn, bạn có thể nghe tiếng trứng vỡ lép bép trong miệng rất vui tai. Màu sắc của món ăn thường rất hấp dẫn, với màu vàng óng ả của trứng kiến và màu trắng bóng bẩy của xôi.

Đi kèm với xôi nếp dẻo như bình thường, vị bùi của trứng càng thêm nổi bật. Bên trên xôi còn được rắc thêm một chút hành phi vàng giòn thơm lừng. Xôi hay được gói trong lá chuối vừa dân dã, quen thuộc lại có mùi thơm thoang thoảng.

Bạn sẽ nhận thấy hương thơm thoang thoảng từ trứng kiến, nếp thơm cùng các gia vị kèm theo hòa quyện vào tạo thành một món ăn cực ngon. Khi ấy bạn sẽ hiểu tại sao nhiều du khách chỉ đến Ninh Bình thưởng thức một lần là họ sẽ nhớ mãi món ăn này.

Ăn trứng kiến nhìn chung có giá trị dinh dưỡng. Tiêu biểu là công dụng tốt cho sinh lý, giảm suy nhược cơ thể, tốt cho xương khớp,… Theo kinh nghiệm dân gian, xôi trứng kiến là một món dùng để tăng cường sinh lực hữu hiệu cho nam giới và giúp nữ giới làm đẹp da. Nhưng ăn xôi trứng kiến cũng có thể ẩn chứa nguy hiểm. Nếu bạn là người dễ bị dị ứng, đã có tiền sử dị ứng nhộng, ong và các loài liên quan thì không nên ăn món này. Dị ứng trứng kiến tuy không thường gặp nhưng vẫn có thể xảy ra với các đối tượng này. Vì vậy các bạn nên cân nhắc sức khỏe trước khi thưởng thức món ăn này nhé.

Ẩm thực Ninh Bình với nhiều món ngon hấp dẫn sẽ là lựa chọn tuyệt vời cho du khách trong chuyến du lịch về với mảnh đất cố đô. Nếu có dịp ghé thăm Ninh Bình trong thời gian tới, du khách đừng quên lựa chọn món xôi trứng kiến để có trải nghiệm ẩm thực độc đáo của Ninh Bình nhé!