Vân Long được đưa vào khai thác du lịch từ năm 1998 và hiện là một trong những điểm thu hút du khách của du lịch Ninh Bình. Với diện tích khoảng 3.000ha, có 457 loài thực vật bậc cao trong đó có 8 loài được ghi trong sách Đỏ Việt Nam: kiêng, lát hoa, Tuế lá rộng, Cốt Toái Bổi, Sắng, Bách Bộ, Mã Tiền hoa tán. Động vật có 39 loài, có 12 loài động vật quý hiếm như: rắn hổ chúa, kỳ đà hoa, trăn đất, rắn ráo trâu, tắc kè....

Không chỉ là khu bảo tồn thiên nhiên, vùng đất ngập nước Vân Long còn là nơi có cảnh quan hấp dẫn. Tản bộ dọc quanh đường đê du khách thấy non nước Vân Long hiện lên mênh mông rộng lớn, phóng tầm mắt nhìn ra xa ngọn núi bao quanh ôm trọn vùng đầm nước khung cảnh thật nên thơ và hiền hòa. Không gian nơi đây khiến cho con người ta thấy nhẹ nhàng, đắm chìm trong bầu không khí mát mẻ của thiên nhiên cảnh vật. Du khách xuống bến di chuyển trên thuyền. Người chèo thuyền sẽ đưa du khách khám phá vùng đầm nước với hệ sinh thái và cảnh quan hấp dẫn. Vân Long được mệnh danh là "vịnh không sóng", khi di chuyển trên thuyền sẽ thấy mặt nước ở đây phẳng lặng, trong vắt hiện rõ những lớp rong rêu dưới đáy. Rẽ từng đợt lau sậy để khám phá một không gian vô cùng thư giãn và yên bình một bức tranh thủy mặc với bốn bề xung quanh là những dãy núi đá vôi mang hình dáng đúng với tên gọi như núi Mèo Cào, núi Mâm Xôi, núi Hòm Sách, núi Đá Bàn, núi Nghiên, núi Mồ Côi, núi Cô Tiên,..

Vân Long có 1000 hang động đẹp, nhiều hang động lớn như: Hang Cá, hang Bóng, hang Rùa, hang Chanh. Riêng hang Cá là hang xuyên thủng dài 250m, cao 8m, rộng 10m là một động rất đẹp.

Vân Long là khu du lịch trọng điểm của Quốc gia khi sở hữu 2 kỷ lục của Trung tâm sách kỷ lục Việt Nam năm 2010 đó là: "Nơi có số lượng cá thể voọc mông trắng nhiều nhất" và "Nơi có bức tranh tự nhiên lớn nhất". Năm 2019, Đầm Vân long được công nhận là khu Ramsar thứ 2360 của Thế Giới và là khu Ramsar thứ 9 của Việt Nam.

Với môi trường tự nhiên, sự đa dạng sinh học và cảnh trí tuyệt vời Vân Long là điểm đến lý tưởng rất đáng để du khách đến và trải nghiệm.