Lễ phát ấn đền Trần là một trong những nghi lễ tâm linh đặc biệt và thu hút bậc nhất ở Việt Nam mỗi dịp đầu xuân năm mới. Được tổ chức tại Khu di tích Đền Trần – nơi thờ các vua Trần ở phường Nam Định, lễ phát ấn không chỉ mang ý nghĩa tín ngưỡng sâu sắc mà còn thể hiện truyền thống “uống nước nhớ nguồn”, tôn vinh công lao to lớn của triều đại nhà Trần – triều đại gắn liền với những chiến công hiển hách trong lịch sử dựng nước và giữ nước.
Lễ phát ấn thường được tổ chức vào đêm 14, rạng sáng ngày 15 tháng Giêng âm lịch hàng năm – thời khắc linh thiêng giao hòa giữa đất trời và lòng người. Trong không khí trang nghiêm, thành kính, ấn được phát ra cho nhân dân và du khách thập phương với mong muốn cầu chúc một năm mới an lành, may mắn, công danh tấn tới, sự nghiệp hanh thông.
Tấm ấn mang dòng chữ “Trần triều quốc bảo” tuy không có giá trị pháp lý, nhưng lại chứa đựng giá trị tinh thần to lớn. Việc xin ấn đầu năm trở thành một nét đẹp văn hóa tâm linh, thể hiện khát vọng chính đáng của người dân về sự nghiệp, học hành và cuộc sống tốt đẹp hơn. Không ít người đã vượt hàng trăm cây số, thức trắng đêm chỉ để có được tấm ấn với niềm tin vào sự phù trợ linh thiêng của anh linh các vua Trần.
Cùng với nghi lễ phát ấn, các hoạt động tế lễ, dâng hương, rước kiệu và các trò chơi dân gian truyền thống được tổ chức chu đáo, góp phần tạo nên không khí lễ hội sôi nổi nhưng vẫn giữ được vẻ trang nghiêm, thành kính. Công tác tổ chức cũng ngày càng được chú trọng, đảm bảo an ninh, trật tự và văn minh trong suốt thời gian diễn ra lễ hội.
Lễ phát ấn đền Trần không chỉ là điểm nhấn quan trọng trong chuỗi hoạt động lễ hội Đền Trần, mà còn trở thành biểu tượng văn hóa – tâm linh độc đáo của người Việt. Đây là dịp để mỗi người hướng về cội nguồn, tiếp thêm niềm tin và sức mạnh tinh thần trong hành trình chinh phục những mục tiêu mới trong năm.