Lễ hội chùa Tam Chúc thường khai hội vào ngày 12 tháng Giêng âm lịch, nối tiếp truyền thống linh thiêng của lễ hội chùa Hương và lễ hội Bái Đính, tạo nên “tam giác vàng” tâm linh của miền Bắc. Đây là dịp để người dân và du khách hành hương chiêm bái Phật, cầu cho một năm mới an khang, thịnh vượng, quốc thái dân an.

Không gian lễ hội mở ra trong khung cảnh non nước hữu tình, nơi những dãy núi đá vôi sừng sững soi bóng xuống hồ nước trong xanh, hòa quyện với kiến trúc Phật giáo uy nghi và thanh tịnh. Lễ hội có phần lễ trang nghiêm, với nghi thức dâng hương, tụng kinh cầu quốc thái dân an, lễ tắm Phật,...

Điểm nhấn đặc biệt của lễ hội là nghi thức rước nước thiêng từ hồ Tam Chúc – biểu tượng của sự tinh khiết và thanh tịnh, mang ý nghĩa tẩy rửa bụi trần, lan tỏa nguồn năng lượng an lành khắp không gian chùa. Những bước chân hành hương chậm rãi, thành kính trên từng bậc đá dẫn lên điện Tam Thế, chùa Ngọc và chùa cổ Ba Sao như nhắc nhở mỗi người tìm về cội nguồn tâm linh, khơi mở lòng từ bi và trí tuệ.

Không chỉ phần lễ, phần hội của lễ hội Xuân Tam Chúc cũng vô cùng đặc sắc với những chương trình nghệ thuật mang đậm giá trị văn hoá dân gian và hiện đại. Từ các tiết mục ca múa nhạc tôn vinh lịch sử vùng đất thiêng, đến những đêm đại nhạc hội sôi động, lễ hội mang đến cho du khách trải nghiệm phong phú, vừa linh thiêng, vừa tươi vui rộn ràng. Các hoạt động thả đèn hoa đăng, trình diễn múa rồng trên mặt hồ, hay các gian hàng làng nghề truyền thống cũng góp phần tạo nên bức tranh lễ hội sinh động và đầy cảm xúc.

Về với lễ hội chùa Tam Chúc, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp hùng vĩ của ngôi chùa lớn nhất thế giới, ẩn mình giữa non nước hữu tình, mà còn có cơ hội lắng lòng, tìm về những giá trị nhân văn sâu sắc – nơi niềm tin, lòng hướng thiện và khát vọng hoà bình được nuôi dưỡng trong từng lời kinh, tiếng mõ.