Trong khuôn khổ các hoạt động chương trình Lễ hội Hoa Lư năm 2024, ngày 17/4 (tức ngày mùng 9/3 âm lịch), tại Khu di tích Quốc gia đặc biệt Cố đô Hoa Lư, Ban Tổ chức Lễ hội Hoa Lư năm 2024 đã thực hiện nghi lễ Rước nước. Tham dự nghi lễ có đại diện lãnh đạo tỉnh Ninh Bình cùng đông đảo người dân địa phương và du khách tham gia.
Lễ rước nước tại lễ hội Hoa Lư là một nghi lễ truyền thống linh thiêng đã có từ lâu tưởng nhớ công lao của vua Đinh Tiên Hoàng thống nhất giang sơn, xây dựng nước Đại Cồ Việt hưng thịnh và phát triển. Nghi lễ rước nước được thực hiện từ sáng sớm khi mặt trời chưa ló qua núi Mã Yên, đoàn người đi rước nước bắt đầu từ cổng đền vua Đinh, qua đền vua Lê để ra bến sông. Đoàn được chia làm hai hàng dẫn đầu là những người mang cờ ngũ sắc. Đội lân, đội rồng đi trước. Kế tiếp là phường bát âm, gồm: Đàn, sáo, nhị, mõ, thanh la và cả một phường trống. Phường bát âm cử nhạc réo rắt các làn điệu: Kim tiền, bình bán, lưu thuỷ, xuân phong. Tiếng trống, tiếng đàn, tiếng sáo tạo nên một không gian sôi động. Đoàn người rước vận trang phục lính túc vệ nhà Đinh xưa: áo đỏ, vàng, cổ áo viền xanh, đầu chít khăn theo lối “thủ rìu”. Hương án trên kiệu có đặt một chiếc bình sứ, ngoài phủ vải điều để đựng nước thiêng, nghiêm trang, chỉnh tề. Đi bên mỗi kiệu rước là một vị bô lão vận phục trang lễ nghi dân tộc.
Khi đoàn rước ra tới bến sông Hoàng Long thì hương án có đặt bình sứ được đưa xuống thuyền trước tiên, sau đó là rồng vàng, sư tử và đoàn người rước xuống thuyền. Tiết khí trời buổi sớm mai tại không gian sông nước mênh mông càng tăng thêm tính linh thiêng, độc đáo như hồi tưởng lại lịch sử nghìn năm về trước. Vị chủ lễ trịnh trọng đọc bản sớ trình xin rước nước, cùng các “quần thần” đốt hoá bản sớ trình, thả xuống dòng sông. Xin nước sông đổ vào bình sứ để đưa lên kiệu rước trở về đền vua Đinh trước khi làm lễ dâng hương.
Nét độc đáo, đặc sắc mà lễ rước nước ở Lễ hội Hoa Lư chính là mọi nghi thức được diễn ra trên không gian sông nước. Nghi lễ tế thần linh và rước nguồn nước thiêng như gợi nhớ lại giai thoại lịch sử dân gian về việc Vua Đinh được rồng vàng hiện lên đưa qua sông thoát khỏi lưỡi gươm của người Chú ruột. Chứng tích một thời oanh liệt vàng son của Vua Đinh và nhà nước Đại Cồ Việt xưa
Nước lấy từ sông Hoàng Long về được dâng tại đền thờ Vua Đinh và tại đây thực hiện Lễ Mộc dục, Lễ Tiến phẩm, với ý nghĩa ca ngợi công đức các vị Vua và cầu cho cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, muôn dân ấm no.