Là khu đất ngập nước lớn nhất miền Bắc với những dãy núi đá nhấp nhô giữa một vùng nước mênh mông, bức tranh sơn thủy khổng lồ đẹp siêu thực ở Vân Long đã từ lâu được rất nhiều du khách ghé thăm và nơi đây càng trở nên nổi tiếng hơn khi đạo diễn nổi tiếng người Mỹ Jordan Vogt-Roberts chọn làm bối cảnh cho hầu hết những cảnh "thủy chiến" trong bộ phim bom tấn Kong: Đảo Đầu Lâu.
Khung cảnh thiên nhiên thanh bình ở Vân Long. Ảnh: Xuân Lâm
Khung cảnh thiên nhiên ở Vân Long trong phim hoành tráng và kỳ vỹ là vậy, thế nhưng, khi đến thăm Vân Long du khách sẽ có cảm giác vô cùng thư giãn và bình yên trước một bức tranh thủy mặc khổng lồ với bốn bề xung quanh là những dãy núi đá vôi soi mình trên đầm nước ngọt phẳng lặng, mặt nước trong vắt in bóng rong rêu, chim, cá tung tăng bơi lội, xen lẫn là những thảm lúa chín vàng, lác đác vài bông hoa súng, hoa sen…
Vân Long vốn không phải là đầm nước ngọt tự nhiên, mà do quá trình hình thành từ việc đắp tuyến đê ở phía tả ngạn sông Đáy với mục đích ngăn lụt lội vào năm 1960. Từ đó đã đó Vân Long trở thành một vùng đất ngập nước rộng mênh mông lên tới 3.500 ha, có những đảo đá, hang động tuyệt đẹp và được đưa vào khai thác du lịch vào năm 1998. Hiện nay nơi đây trở thành khu du lịch trọng điểm của Quốc gia khi sở hữu 2 kỷ lục của Trung tâm sách kỷ lục Việt Nam năm 2010 đó là: "Nơi có số lượng cá thể voọc mông trắng nhiều nhất" và "Nơi có bức tranh tự nhiên lớn nhất".
Vân Long được khách du lịch gọi với cái tên là "Vịnh không sóng" vì khi đi thuyền trên đầm, bạn sẽ thấy mặt nước phẳng như một tấm gương soi khổng lồ với những ngọn núi đan xen mờ ảo. Tuy nhiên, nước ở đây không có màu xanh như nước biển mà trong vắt hiện rõ những lớp rong rêu dưới đáy.
Đầm Vân Long không có bất kỳ dấu vết nhân tạo. Ở đây, cỏ lác và lau sậy mọc hoang dã tự nhiên hoàn toàn, rong đuôi chó và rong lá lan xanh mướt dưới mặt nước trong vắt, tôm cá tự nhiên bơi lội trong làn nước phẳng lặng trước cửa những hang động âm u tối, đàn chim cuốc mẹ con dắt díu nhau luồn lách trong những khóm sậy lêu đêu bạc lá. Con le le kiếm ăn một mình cần mẫn lặn ngụp ngay trước mắt người đi thuyền. Mái chèo nhẹ nhàng khua nước đẩy con thuyền nan lênh đênh vòng quanh hẻm núi…giữa một không gian vô cùng thơ mộng, bình yên và tĩnh lặng.
Với diện tích mặt nước không lớn lắm so với những di sản thiên nhiên khác. Thế nhưng, sự đa dạng sinh học và cảnh trí tuyệt vời nơi này rất đáng để du khách đến và trải nghiệm, một chốn dừng chân đầy lý thú đối với những ai ưa khám phá thiên nhiên và muốn hòa mình vào sông nước, núi non.