Ngày 10/12/2025, tại Vườn Quốc gia Cúc Phương, Sở Du lịch Ninh Bình phối hợp với Tổ chức Du lịch Hàn Quốc (KTO), Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam, UBND xã Cúc Phương và Ban Quản lý Vườn Quốc gia Cúc Phương tổ chức Hội thảo quốc tế “Phát triển du lịch sinh thái và bản sắc văn hóa dân tộc tại Vườn Quốc gia Cúc Phương”. Đây là hoạt động quan trọng trong khuôn khổ đề xuất dự án ODA do Chính phủ Hàn Quốc tài trợ nhằm thúc đẩy mô hình du lịch sinh thái bền vững, hài hòa giữa bảo tồn thiên nhiên và nâng cao đời sống cộng đồng.
Quang cảnh Hội thảo
Hội thảo có sự tham dự của ông You Hyun Jang – Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, Tổng cục Du lịch Hàn Quốc, Trưởng đoàn chuyên gia KTO; bà Pil Kim – Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế KTO; cùng các diễn giả GS.TS Kim Nam Joo (Đại học Hanyang), TS Kim Hyun Jung (Viện Du lịch Hội tụ Hàn Quốc) và chuyên gia Jae Hun Shin (Viện Phát triển Du lịch Hàn Quốc). Phía tỉnh Ninh Bình có TS Bùi Văn Mạnh – TUV, Giám đốc Sở Du lịch; ông Nguyễn Văn Chính – Giám đốc Vườn Quốc gia Cúc Phương; Trung tâm Thông tin xúc tiến du lịch; lãnh đạo UBND xã Cúc Phương, đại diện cộng đồng người Mường vùng đệm cùng đông đảo cán bộ, chuyên gia và các đơn vị liên quan.
Ông Bùi Văn Mạnh - TUV, Giám đốc Sở Du lịch phát biểu khai mạc Hội thảo
Phát biểu khai mạc, TS Bùi Văn Mạnh nhấn mạnh: Ninh Bình là vùng đất sở hữu nguồn tài nguyên du lịch đặc sắc cả về thiên nhiên, sinh thái và văn hoá. Trong đó, Vườn Quốc gia Cúc Phương – vườn quốc gia đầu tiên của Việt Nam – luôn giữ vị trí đặc biệt quan trọng. Sáu năm liên tiếp được vinh danh là “Công viên quốc gia hàng đầu châu Á”, Cúc Phương không chỉ là “lá phổi xanh” của khu vực mà còn là nơi lưu giữ hệ động – thực vật quý hiếm, đồng thời là không gian văn hóa lâu đời của cộng đồng dân tộc Mường.
Tuy nhiên, Cúc Phương đang phải đối mặt với nhiều thách thức như áp lực dân cư vùng đệm, sinh kế phụ thuộc vào rừng, du lịch đại chúng gây tác động môi trường và sự thiếu gắn kết giữa phát triển du lịch với lợi ích của cộng đồng địa phương. Vì vậy, đề xuất dự án ODA “Thúc đẩy du lịch sinh thái và bản sắc văn hóa dân tộc tại Vườn Quốc gia Cúc Phương”, với tổng ngân sách hơn 3,45 triệu USD, có ý nghĩa then chốt trong việc chuyển đổi mô hình quản lý du lịch – từ chạy theo số lượng sang chú trọng chất lượng, giá trị cao và tác động thấp.
GS,TS, Kim Nam Joo Trưởng nhóm chuyên gia Đánh giá Dự án, Đại học Hanyang Hàn Quốc
Tại hội thảo, các diễn giả Hàn Quốc đã chia sẻ nhiều chiến lược và kinh nghiệm quốc tế về phát triển du lịch sinh thái, mô hình hợp tác với cộng đồng địa phương, quản trị du lịch bền vững, xây dựng sản phẩm chuyên sâu (như theo dấu linh trưởng, giáo dục bảo tồn, du lịch văn hóa dân tộc), và cơ chế tái đầu tư doanh thu minh bạch vào bảo tồn. Nhiều ví dụ thành công tại Hàn Quốc và các quốc gia châu Á đã được phân tích, mở ra những gợi ý quan trọng đối với Cúc Phương.
Không chỉ bàn về giải pháp bảo tồn, Hội thảo dành sự quan tâm đặc biệt tới vai trò của cộng đồng người Mường – nhóm cư dân chiếm gần 80% vùng đệm. Theo định hướng dự án, người dân sẽ được hỗ trợ thành lập Hợp tác xã du lịch cộng đồng, được đào tạo nghiệp vụ, phát triển sản phẩm văn hóa (ẩm thực, thủ công, trình diễn dân gian, nhà sàn truyền thống…), liên kết chuỗi giá trị với Vườn Quốc gia và các doanh nghiệp. Điều này giúp người dân trực tiếp hưởng lợi từ du lịch, đóng góp vào bảo tồn rừng và giữ gìn bản sắc văn hóa.
Ông Miltin Hyun Soo Kal trưởng nhóm chuyên gia đề xuất dự án, giới thiệu tổng quan dự án KOPIST Hàn Quốc - Việt Nam
Trong khuôn khổ sự kiện, đại biểu đã thảo luận sâu về cơ chế quản lý du khách, xây dựng hạ tầng xanh, tăng cường năng lực kiểm lâm, cải thiện quy trình vận hành du lịch sinh thái và triển khai các chương trình giáo dục – diễn giải bảo tồn. Buổi tọa đàm diễn ra sôi nổi với các ý kiến từ chuyên gia quốc tế, các nhà quản lý, chính quyền địa phương và đại diện cộng đồng.
Hội thảo là bước quan trọng trong quá trình hoàn thiện hồ sơ dự án ODA, đồng thời mở ra hướng hợp tác sâu rộng giữa tỉnh Ninh Bình và Tổng cục Du lịch Hàn Quốc giai đoạn 2027–2031. Kết quả kỳ vọng của dự án gồm: tăng tối thiểu 30% nguồn ngân sách bảo tồn được tái đầu tư từ du lịch; tăng 30% thu nhập cho các hộ dân tham gia; nâng cấp hệ thống hạ tầng sinh thái; và đưa Cúc Phương trở thành mô hình mẫu của Việt Nam về du lịch sinh thái gắn với bảo tồn và đồng quản lý cùng cộng đồng.