Chùa Bích Động là một trong những điểm đến tâm linh và thắng cảnh nổi tiếng bậc nhất của Ninh Bình, nơi đây được mệnh danh là “Nam thiên đệ nhị động” (có nghĩa là Động đẹp thứ nhì của trời Nam sau động Hương Tích – Hà Nội ngày nay). Chùa Bích Động thuộc địa phận thôn Đam Khê, phường Tây Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình. Đây là một trong những ngôi chùa cổ kính, linh thiêng nằm trong Quần thể danh thắng Tràng An, được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới, nơi khách hành hương luôn tìm về mỗi khi có dịp ghé thăm Ninh Bình.
Theo tích xưa, khoảng năm 1705, vào đời vua Lê Dụ Tông, hai vị hòa thượng với pháp danh Trí Kiên và Trí Thể gặp nhau kết nghĩa anh em. Trí Kiên ở Vọng Doanh, còn Trí Thể là người Đông Xuyên, Nghĩa Hưng, Nam Định. Hai nhà sư có cùng chí hướng muốn truyền bá đạo Phật và xây dựng thêm những ngôi chùa ở khắp nơi. Khi đến Ninh Bình, thấy núi Bích Động có địa thế tuyệt đẹp và có chùa cũ sẵn. Hai vị sư quyết định sửa sang ngôi chùa cũ. Sau đó họ đi xin quyên góp và xây dựng thành ba ngôi cổ tự Hạ, Trung, Thượng để tu hành.
Vào năm 1707, hai nhà sư đã cho đúc một quả chuông khổng lồ, hiện nay vẫn đang treo ở di tích Động Tối Tràng An. Năm 1709, vào khoảng thời điểm tháng 8 âm lịch, họ đã cho làm bài minh bia Chùa Bích Động Ninh Bình được viết bằng Hán tự. Cái tên Chùa Bích Động được Tĩnh Đô Vương Trịnh Sâm sau một lần ghé thăm đặt cho. Bích Động hay còn mang ý nghĩa là “động xanh”.
Chùa Bích Động tọa lạc ở một vùng sơn thủy hữu tình, xây dựng theo kiểu chữ “Tam” Hán tự, ba tòa không liền nhau, tam cấp dọc theo sườn núi, dựa vào thế núi từ thấp lên cao thành 3 ngôi chùa riêng biệt: Hạ, Trung và Thượng. Điều độc đáo của chùa Bích Động là núi, động và chùa bổ sung cho nhau, lại ẩn hiện giữa những cây đại thụ xanh biếc làm cho chùa hòa nhập với cảnh trí thiên nhiên ngoạn mục. Chính vì vậy, khung cảnh tại chùa Bích Động được ví như một tác phẩm nghệ thuật mang đậm nét hoài cổ. Đây là sự hòa quyện giữa kiến trúc cổ kính với không gian núi sông rộng lớn khiến ai cũng mê mẩn, trầm trồ.
Chùa Bích Động không những được biết đến là ngôi chùa cổ linh thiêng bậc nhất ở Cố đô Hoa Lư từ xưa đến nay mà còn là một tác phẩm nghệ thuật cổ kính, trang nghiêm của con người hòa nhập với khung cảnh thiên nhiên tươi sáng, tĩnh lặng góp thêm cho bức tranh toàn cảnh của một vùng Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới được hoàn mỹ và trường tồn cùng thời gian. Du khách đến đây không chỉ để chiêm bái, vãn cảnh mà còn để cảm nhận vẻ đẹp giao hòa giữa con người và thiên nhiên, giữa quá khứ và hiện tại. Mỗi mùa, Bích Động lại mang một sắc thái riêng – mùa xuân tràn trề sức sống, mùa hè xanh biếc mây trời, mùa thu bảng lảng sương giăng, mùa đông tĩnh lặng mà thiêng liêng.
Đến với Chùa Bích Động, du khách sẽ cảm nhận được trọn vẹn nét đẹp “sơn thủy hữu tình”, hòa quyện giữa thiên nhiên và tâm linh – nơi mà mỗi bước chân đều là hành trình trở về với chính mình, giữa chốn non xanh nước biếc tuyệt diệu của Ninh Bình.