Khu tưởng niệm nhà văn, liệt sĩ Nam Cao thuộc xã Nam Lý, tỉnh Ninh Bình là một điểm đến đặc biệt, không chỉ mang ý nghĩa tri ân một cây bút lớn của nền văn học Việt Nam hiện đại, mà còn là hành trình trở về với những giá trị văn hóa, lịch sử và đời sống làng quê Bắc Bộ xưa.
Nhà văn Nam Cao, tên thật là Trần Hữu Tri (1917–1951), là một trong những gương mặt tiêu biểu và xuất sắc nhất của văn học Việt Nam thế kỷ XX. Ông không chỉ là tác giả của nhiều tác phẩm nổi tiếng như: Chí Phèo, Lão Hạc, Đời thừa, Sống mòn… mà còn là một chiến sĩ cách mạng kiên cường, đã hy sinh trong khi làm nhiệm vụ kháng chiến chống Pháp. Những trang viết của Nam Cao đã khắc họa một cách sâu sắc số phận con người trong xã hội cũ với nỗi đau thân phận, khát vọng sống, phẩm giá con người, bằng một ngôn ngữ giản dị, giàu chất hiện thực và đầy tính nhân văn.
Khu tưởng niệm được xây dựng như một không gian lưu giữ, trưng bày các tài liệu, hiện vật, tác phẩm của nhà văn Nam Cao và các bài viết của các tác giả viết về ông. Đây không chỉ là nơi để tôn vinh một nhà văn lớn mà còn là không gian sinh động đưa du khách trở lại những bối cảnh từng hiện hữu trong các sáng tác của ông.
Khu tưởng niệm là nơi trưng bày các tài liệu hiện vật, các tác phẩm của ông và các bài viết của các tác giả viết về ông. Đến với khu tưởng niệm nhà văn du khách sẽ được thăm quan lại ngôi nhà “Bá Kiến”, chợ quê, khu lò gạch đổ… những địa danh, những nhân vật trong tác phẩm văn học của ông. Tất cả đều được thể hiện chân thực, gần gũi tạo nên một không gian đậm đà hồn quê và văn học.
Không chỉ là điểm đến mang giá trị văn hóa, lịch sử, khu tưởng niệm còn mở ra những trải nghiệm du lịch cộng đồng hấp dẫn. Du khách có thể lưu trú tại các homestay mang đậm phong cách làng quê Bắc Bộ, thưởng thức các đặc sản nức tiếng như chuối ngự Đại Hoàng – từng được tiến vua xưa, cá kho làng Nhân Hậu đậm đà hương vị, hay tham quan, trải nghiệm nghề dệt truyền thống của làng Vũ Đại – nơi gìn giữ những nét đẹp lao động truyền thống qua bao thế hệ.
Khu tưởng niệm nhà văn Nam Cao không chỉ là nơi tri ân một nhà văn ưu tú, mà còn là “bảo tàng sống” của văn học Việt Nam hiện đại. Đây là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu văn chương, muốn tìm hiểu đời sống làng quê truyền thống và trải nghiệm những nét văn hóa đặc sắc của vùng đồng bằng Bắc Bộ.