Sau mỗi trận mưa rào, người dân xã Yên Thành (huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình) lại lần theo những vách đá để “săn” con ốc đá (ốc núi). Đây là loại ốc thường ăn các loại rong rêu, lá cây, quả, thảo dược… nên thịt ốc ăn có hương vị đặc trưng, được cho là đặc sản ở Ninh Bình.
Nói đến con ốc đá, chắc hẳn nhiều người thấy xa lạ, nhưng với người dân ở xã Yên Thành (huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình), thì đây không chỉ là món ăn dân dã mà từ lâu nó đã trở thành đặc sản, mang những hương vị riêng của quê hương. Con ốc đá có hình dạng giống như con ốc bươu nhưng mình dẹt, dẹp và nhỏ, cuộn thành nhiều vòng, loại ốc đá này có màu đen tuyền hoặc trắng sữa. Miệng ốc tròn giống hình đồng xu. Con ốc đá thường có vỏ vừa phải, thịt dày, giòn, dai dai với vị ngọt thơm đặc trưng. Những hôm trời nắng, con ốc ẩn mình trong các hang đá, gốc cây, khi trời mưa hoặc đêm tối là ốc đá bò ra ngoài tìm kiếm thức ăn. Đặc biệt, mùa săn con ốc đá bắt đầu từ tháng 5 dương lịch. Khi những trận mưa rào trước mùa hạ sang, ấy là lúc con ốc đá xuất hiện nhiều nhất.
Theo người dân ở đây, mùa rộ săn con ốc đá chỉ kéo dài trong khoảng 3 tháng, trọng điểm mùa mưa là tháng 5, 6, 7 âm lịch. Kinh nghiệm cho thấy, cứ những nơi sạch, có nhiều cây thuốc quý là nơi đó con ốc đá ở nhiều. Con ốc đá ở những nơi này thường dày ruột, có hương vị đặc trưng do ăn các loại rong rêu, lá cây, quả và thảo dược…vì thế thịt ốc ăn rất thơm ngon, nhiều người ưa thích mua về thưởng thức. Đi "săn" con ốc đá rất nguy hiểm, phải men theo hết núi nọ rồi vượt sang núi kia, trời mưa, dốc núi thẳng, người bắt ốc rất dễ bị trượt ngã, nhẹ thì trầy xước, nặng hơn thì gẫy chân gẫy tay. Chưa kể nguy hiểm rình rập khi chẳng may gặp rắn rết và các loại sâu độc trong rừng.
Bù lại những vất vả đó, giá bán con ốc đá cho các nhà hàng, khách du lịch, các gia đình…giao động từ 70.000-100.000 đồng/kg, có người đi săn ốc đá cũng bỏ túi nửa triệu đồng/ngày. Khi con ốc đá săn từ trên núi rừng về, đổ ra cái bể nhỏ hoặc cái nong rộng. Thỉnh thoảng vẩy cho ốc ít nước và bột ngô làm thức ăn. Tuy nhiên, ốc nuôi sẽ bị gầy và độ thơm ngon giảm hẳn do không được ăn thảo dược và lá cây. Khi chế biến, chỉ cần nhúng xuống nước ít phút, ốc đang khát nước sẽ mở miệng ra uống, đám lá cây đang ngậm trong miệng cũng được nôn ra cho bằng hết…Sau đó rửa sạch lớp đất cát bên ngoài vỏ là ốc đã sẵn sàng đưa vào sử dụng để nấu ăn. Con ốc đá thường chế biến món nhúng với nước mẻ, khi đun nồi nước mẻ sôi, đập ít củ sả, lá bưởi, ớt cùng các loại gia vị khác…Và cuối cùng cho con ốc vào đun sôi tiếp khoảng 3-5 phút là tắt bếp, bắc nồi ốc ra ngoài, nếu để lâu ruột ốc sẽ teo lại. Món nước chấm cũng không cần quá cầu kì, chỉ cần thêm ít gia vị tỏi, ớt và gừng, thêm tí sả băm nhỏ cho vào là có thể thưởng thức cái vị ngòn ngọt, thơm ngon, béo mà không ngậy của món ốc này. Ngoài ra, con ốc đá còn nộm với hoa chuối rừng ăn rất béo ngậy, nhấm nháp một chút hoa chuối rừng vị chát, ngọt nhẹ thanh mát, nhấp ngụm rượu nếp cái hoa vàng sẽ mang lại hương vị không thể quên được.
Hãy đến Ninh Bình ngay dịp hè này và thưởng thức món ăn ốc đá dân giã đậm chất thôn quê, chắc chắn sẽ để lại ấn tượng không thể nào quên trong lòng du khách.